به گزارش روابط عمومی بیمارستان یاس سپید،کمکاری تیروئید یا hypothyroidism زمانی اتفاق میافتد که غده تیروئید هورمونهای تیروئیدی کافی تولید و وارد خون نمیکند.
هورمونهای تیروئید (مثل T4 و T3) متابولیسم بدن، دما، ضربان قلب، وزن، انرژی و عملکرد اندامها را تنظیم میکنند. وقتی این هورمونها کم شود، تمامی این عملکردها کند میشود.
علتها (علمی و معتبر)
آتوایمیون (سیستم ایمنی علیه خودش) — مثل تیروئیدیت هاشیموتو (شایعترین علت در بزرگسالان).
برداشتن جراحی تیروئید یا تخریب آن (مثلاً پس از درمان پرکاری تیروئید).
داروها مثل لیتیوم یا آمیودارون که میتواند به تیروئید آسیب بزند.
کمبود ید شدید (در مناطقی که ید به اندازه کافی مصرف نمیشود).
آسیب هیپوفیز یا هیپوتالاموس (کمکاری ثانویه تیروئید).
علائم و نشانههای بالینی
علائم اغلب کند و غیرخاص است، بنابراین ممکن است تدریجی و آرام ظاهر شود:
خستگی و بیحالی
افزایش وزن بدون دلیل واضح
تحمل کمتر به سرما
پوست خشک و خشن
یبوست
کندی ضربان قلب
افسردگی یا اختلال شناختی خفیف
کاهش تعریق و ضعف عضلانی
اختلال قاعدگی در زنان
علائم میتواند در افراد مختلف متفاوت باشد.
چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص براساس آزمایش خون است:
TSH (هورمون تحریککننده تیروئید)
Free T4 (هورمون تیروئیدی قابل استفاده
اگر TSH بالا و T4 پایین باشد → نشانهٔ کمکاری تیروئید است.
درمان علمی و استاندارد
جایگزینی هورمون تیروئید با لووتیروکسین (Levothyroxine)
این دارو همان هورمون T4 را که تیروئید باید تولید کند، بهصورت مصنوعی تأمین میکند و باعث میشود سطح هورمونها به محدودهٔ طبیعی برسد، علائم بهبود یابد و نتایج آزمایشها نرمال شود.
هیچ درمان قطعی دیگری (مثل گیاهی یا سنتی) بهطور علمی ثابت نشده است که بتواند غدهٔ تیروئید را به حالت طبیعی بازگرداند.
زمانی که دوز دارو تغییر کند، ممکن است حدود ۲ هفته تا شروع کاهش علائم طول بکشد و تا ۶ هفته برای تثبیت سطح TSH لازم باشد.
پیگیری و مانیتورینگ
آزمایش TSH معمولاً هر ۶–۸ هفته بعد از شروع یا تغییر دوز دارو
وقتی سطح هورمونها تثبیت شد → یک بار در سال یا طبق نظر پزشک
مصرف دارو هر روز در زمان مشخص (مثلاً صبح ناشتا) برای جذب بهتر ضروری است
عوارض اگر درمان نشود
در صورت عدم درمان، کمکاری تیروئید میتواند باعث شود:
افزایش کلسترول خون و ریسک بیماری قلبی
افسردگی و خستگی شدید
در موارد نادر، میگزدم (حالت شدید که تهدیدکنندهٔ زندگی است) رخ دهد.
نکته علمی برای هفته اطلاعرسانی
درمان استاندارد و علمی کمکاری تیروئید، مصرف لووتیروکسین تحت نظر پزشک است و نهتنها علائم را کنترل میکند بلکه از عوارض بلندمدت جلوگیری میکند.
بدون دیدگاه